Bölüm 5 - Enfeksiyoz Madde Sorumlulukları

Enfeksiyoz Madde Sorumlulukları

Eğitim

Tehlikeli Maddeler Tüzüğü (DGR) taşıma süreçlerine dahil tüm personelin uygun eğitimleri almasını gerektirir.

Kategori A enfeksiyöz maddeler sadece yetkili yapıların kurslarından (onaylı kurslar; DSÖ vb.) eğitim almış ve sınavlarından geçmiş personel tarafından paketlenebilir, gönderilebilir (4).

Kategori B enfeksiyöz maddelerin paketlenmesi ve gönderilmesi için kullanıcıya paketin hazırlanması ile ilgili açıklayıcı talimat dokümanları (kullanma kılavuzu) verilir; bu, bu maddelerin taşınması için yeterli "eğitim" olarak kabul edilir (4). Ancak, bu tür örnekler diğer tehlikeli maddeler (ör., yanıcı sıvılar, radyoaktif maddeler, sıvılaştırılmış gazlar, vb.) ile birlikte gönderilmesi gerekiyorsa, bu durumda personel uygun prosedürler konusunda eğitilmelidir.

Eğitim ve farkındalık Kategori B enfeksiyöz maddelerin taşınmasında görev alan tüm personel için de önemlidir.

Sadece uygun rehberlik ve eğitim yoluyla göndericilerin, sevk edilecek maddeyi doğru sınıflandırması ve uygun paketi seçip hazırlaması sağlanabilir. Taşıma sektörünün işverenleri de personelin enfeksiyöz maddeleri içeren paketleri tanıma ve kullanımı için uygun prosedürler konusunda ve dökülmelerde ne yapacakları ya da kendilerini nasıl koruyacakları konusunda eğitimlerini sağlamalıdırlar.

Taşıma planı

Enfeksiyöz maddelerin doğru sınıflandırılması, paketleme, etiketleme ve taşıma için gerekli tüm belgeleri sağlamak göndericinin sorumluluğundadır.

Enfeksiyöz maddelerin düzgün taşınması (paketin güvenli, zamanında ve iyi durumda varması) gönderici, taşıyıcı ve alıcı arasında iyi bir işbirliği gerektirir. Bu işbirliği üç taraf arasında iyi bir çalışma ilişkisine ve etkili iletişime bağlıdır.

Tehlikeli olsun, olmasın, herhangi bir maddenin taşınması, taşıyıcı açısından ticari bir meseledir. Birleşmiş Milletlerce tehlikeli maddeler için tanımlanmış kurallar hükümetlerin mevzuat gereksinimlerini yansıtır. Nitekim UN Model Tüzükleri farklı ülkelerde yerel farklarla uygulanıyor olabilir. Ayrıca, bir malı taşımak istemeyen bir taşıyıcı bunu yapmak için herhangi bir yasal yükümlülük altında değildir.

Birçok taşıyıcı (havayolu, TIR’lar ve deniz nakliyesi) "özel şirket"tirler ve malların taşınmasını reddetme veya ilave gereklilikler ekleme hakkına sahiptirler. Nitekim son yıllarda belirli malları taşımayı reddeden veya yeni koşullar ekleyen bazı firmalar ortaya çıkmıştır. Bu koşullar yasal gerekliliklere çelişmediği gibi bu tür eylemler de yasadışı değildir.

Havayollarında yürürlükte olan ana taşıyıcı kısıtlamaları ICAO ve IATA tarafından listelenir. Bazı havayolları kesinlikle tehlikeli madde taşımazken, diğer bazıları da belli sınırlar içinde taşırlar. Farklı taşıma modları için taşıyıcı kısıtlamaları merkezi olarak yayınlanmadığından paydaşlar arasında uyum esastır. Başarılı bir taşıma sağlanmasında gönderici, taşıyıcı ve alıcının belirli sorumlulukları vardır.

Göndericinin sorumlulukları

• Alıcı ile önceden görüşüp ayarlama yapmak; ithalat/ihracat iznine gerek olup olmadığı dahil,
• Taşıyıcı ile önceden görüşerek, gönderinin taşıma için kabul edilmesini ve (mümkünse) en kestirme yoldan gitmesini sağlamak
• Gerekli belgeleri hazırlamak (izin, gönderi ve nakliye belgeleri dahil)
• Paketi gönderir göndermez alıcıya tahmini varış zamanını haber vermek.

Taşıyıcının sorumlulukları

• Göndericiye nakliye belgelerinin doldurulmasına ilişkin tavsiyede bulunmak
• Göndericiye doğru paketleme hakkında tavsiyede bulunmak
• Paketin en kestirme yoldan gitmesini sağlamak için göndericiye yardım etmek ve yolu konfirme etmek
• Gönderi ve nakliye belgelerini korumak ve arşivlemek

Alıcının sorumlulukları

• Paketin kabulü (ithalatı) için ulusal makamlardan gerekli izin(ler)i almak.
• Göndericiye, ulusal makamlarca gerek duyulan ithalat izni, yetki mektubu ya da gerekli diğer belgeleri sağlamak
• Paketin en verimli ve uygun zamanda kabulünü ayarlamak
• Göndericiye, paketi aldığını haber vermek

Posta gereklilikleri

Kategori A enfeksiyöz maddeler posta hizmetleri aracılığıyla taşınma için kabul edilmeyecektir. Kategori B enfeksiyöz maddeler ise ulusal posta düzenlemelerine göre taahhütlü hava postası ile sevk edilebilirler. Türkiye'de PTT aracılığı ile gönderilecek bu tür örnekler için PTT Genel Müdürlüğü, Mektup Postası Tüzüğü’ne bakılmalıdır (1,4).

Dökülme-saçılma ve acil durumlar

Paketleme esnasında bir enfeksiyöz madde dökülme-saçılması söz konusu olduysa "Ulusal Laboratuvar Güvenliği Rehberi"nin dökülme-saçılma dekontaminasyon prosedürleri izlenmelidir.

ABD'de 2001 yılında yaşanan şarbon-mektupları dışında bugüne kadar taşıma- ilişkili maruziyetten kaynaklanan enfeksiyon rapor edilmemiştir. İstatistik verileri P620 ve P650 uyumlu paketler ile enfeksiyöz maddelerin herhangi bir sızdırma ve kayıp olmaksızın taşındıklarını göstermektedir. Örneğin 2003 yılında dünya genelinde taşınan toplam 4.92 milyon birincil kabın sadece 106'sında (%0.002) kırılma olduğu, bunların hepsinde de materyalin emici malzeme tarafından emildiği ve ikincil kabın dışına sızma olmadığı kaydedilmiştir (4).

DG Pack Store UN 3373 ve UN 2814 - UN 2900 kategorileri için ulusal ve uluslararası prosüdürlere uygun taşıma ürünlerini sizinle buluşturmaktan mutluluk duyar.